Sudan’daki siyasi krizin sona ermesi için 5 Aralık 2022’de orduyla “çerçeve anlaşma” imzalayan sivil güçler, yeni geçiş dönemine zemin hazırlayacak mevcut siyasi sürecin son aşamasına geçildiğini açıkladı. 9 Ocak’ta başlayacak.
Çerçeve anlaşmayı imzalayan sivil güçlerden yapılan açıklamaya göre, siyasi sürecin son aşaması devrik Cumhurbaşkanı Ömer El Beşir rejiminin izlerini silmeyi amaçlayan bir konferansla başlayacak.
9 Ocak’ta başlayacak söz konusu etap en geniş aktif katılımla gerçekleştirilecek.
Çerçeve anlaşmadan sonra varılacak nihai anlaşma; Adalet, güvenlik ve askeri reform, barış anlaşmasının gözden geçirilmesi ve değerlendirilmesi, eski rejimin izlerinin kaldırılması ve Doğu Sudan sorunu olmak üzere 5 ana konuyu kapsamaktadır.
İstikrarsızlık 2019’dan beri devam ediyor
Sudan’da hayat pahalılığının yüksek olması nedeniyle kitlesel halk protestoları ve ordunun müdahalesi sonucu başlayan Aralık Devrimi (2018) sonucunda Ömer El Beşir’in 30 yıllık iktidarı sona erdi. 11 Nisan 2019’da sona erdi ve ardından kurulan asker-sivil ortak geçici hükümetler, derin anlaşmazlıklar nedeniyle kalıcı olamadı.
Sudan ordusu, güvenlik ve beka tehdidi gerekçesiyle 25 Ekim 2021’de sivil yönetimi ele geçirdi, inançsızlık hali ilan etti ve başbakan dahil onlarca siyasetçiyi gözaltına aldı.
Bir parlamentodan, aktif bir hükümetten ve bir başbakandan yoksun olan ülkede Sudanlı Hukukçular Sendikası, BM, AfB ve İGAD’dan oluşan üçlü sistem ve oluşan dörtlüden oluşan “2022 geçiş anayasası taslağı”nı 10 Eylül’de yayınladı. ABD, İngiltere, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri. Asker ve siviller arasındaki çözümde mekanizma bu taslağa dayanıyordu.
Üçlü mekanizma, 10 Kasım’da Sudan’daki krizi çözmek için ordu ve siviller arasında “temel bir anlaşmaya” varıldığını duyurdu.
Askeri ve sivil kümelerin ortasında, bölgesel ve uluslararası tarafların himayesinde yürütülen uzun müzakereler sonucunda, iki taraf bir siyasi çerçeve memorandumu imzalama konusunda mutabakata vardı.
Nihai anlaşmanın imzalanması ve başbakanın belirlenmesinin ardından 2 yıl süreceği açıklanan yeni geçiş dönemi başlayacak.
